Muzea Domowe

W roku 2007 w Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w Kudowie-Zdroju powstał projekt działań na rzecz zachowania domowych czy rodzinnych kolekcji zabytków i innych przedmiotów mających wartość pamiątkową, rozumianych jako składnik lokalnego czy regionalnego, a tym samym narodowego i europejskiego dziedzictwa kulturowego.

Przyjęto dla tych kolekcji nazwę MUZEA DOMOWE. Projekt szybko przekroczył granicę polsko-czeską: wsparciem naukowym i siecią kontaktów posłużyło najpierw Polsko-Czeskie Towarzystwo Naukowe, następnie zaś-po czeskiej stronie- Uniwersytet Śląski w Opawie. Inicjatorzy projektu, właściciele prywatnych kolekcji, zainteresowane instytucje i sympatycy idei zgrupowali się z czasem w sieć współpracy o luźnej, funkcjonalnej strukturze. Obejmuje ona dziś partnerów polskich, czeskich, słowackich i ukraińskich; toczą się rozmowy o włączeniu kolekcji z Litwy, Białorusi i Łużyc.

Obecnie bazę organizacyjną stanowią: Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w Kudowie-Zdroju, Polsko-Czeskie Towarzystwo Naukowe, Wydział Filozoficzno-Przyrodniczy Uniwersytetu Śląskiego w Opawie, Słowacki Instytut Historyczny Maticy Słowackiej, Polska Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych. Bieżącą działalność organizuje zespół koordynacyjno-programowy.

W pracach uczestniczy ponad 100 Muzeów Domowych ( w tym 2 stowarzyszenia ), a wspomagają je w różnych formach liczne osoby, organizacje, instytucje i władze. W 2012 r. ”muzea domowe” zostały włączone do regionalnego dolnośląskiego planu działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, finansowanego ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Unii Europejskiej, a od listopada 2013 r. patronat nad siecią muzeów domowych objęli Rektorzy polskich i czeskich uczelni stowarzyszeni w Konferencji Rektorów Uniwersytetów Śląskich ( KRUŚ ).

Od roku 2008 w Kudowie-Zdroju odbywają się doroczne spotkania pod nazwą Forum Muzeów Domowych, tematem wiodącym 5 ostatnich były tradycje i zabytki kultury kulinarnej.Od roku 2015 ich współgospodarzem stało się miasto Ceska Skalice, tak więc Forum uzyskało w pełni wymiar transgraniczny. Drugą główną i regularną formą prac sieci są terenowe warsztaty metodyczno-dokumentacyjne.