Pstrążna (niem. Straubeney, czes. Stroužné) wita Was, jedna z najwyżej położonych dawnych wsi Ziemi Kłodzkiej (niem. Glatzer Landes, czes. Kladsko). Leży u podnóża Gór Stołowych (niem. Spiegelberg, czes. Bor) na wysokości 582 m npm. Wieś z kolonią Bukowina (713 m npm.) jest częścią administracyjną Kudowy-Zdroju i leży przy granicy z Republiką Czeską.

Pstrążna narodowościowo należała do historycznego mikroregionu zwanego “zakątkiem czeskim” Ziemi Kłodzkiej. Wieś była założona w drugiej połowie XV wieku przy rozrastaniu się feudalnego państewka Homole. Homole jako część Hrabstwa Kłodzkiego należało do Królestwa Czeskiego i dzieliło z nim wspólny los aż do wojen o austriackie dziedzictwo. W 1742 roku Ziemia Kłodzka została przyłączona do Prus, a następnie do Rzeszy Niemieckiej. W powojennym układzie po II wojnie światowej Ziemia Kłodzka przypadła Polsce.

Najstarsza nazwa wsi Pstrzuzny wywodzi się od czeskiego słowa “pstruh”. W języku czeskim stosowana jest nazwa Stroužné. Niemiecka urzędowa nazwa od 1765 roku to Straubeney, a od roku 1937 Straubdörfel. Po II wojnie światowej ustalona została polska nazwa wsi – Pstrążna.

Informacji o najdawniejszej historii wsi jest niestety niewiele. Pierwsze osiedlone rodziny musiały walczyć z dziką przyrodą i zapewnić sobie pełną samowystarczalność. Mieszkańcy dzielili się na wyznanie katolickie i ewangelickie. Po wojnie 30-letniej doszło w Hrabstwie Kłodzkim do nasilenia rekatolizacji i prześladowania ewangelików. Swobodę wyznaniową przyniósł dopiero rok 1742.

W roku 1813 postanowiono we wsi drewniany kościółek ewangelicki. W 1830 roku uregulowano status prawny gminy reformowanej i zaczęto korzystać z wcześniejszej wybudowanej szkoły i plebanii. Pierwszym pastorem był Josef Arnošt Bergmann, Czech z Zápudova koło Mnichova Hradišté. Dzięki niemu Pstrążna stała się lokalnym ośrodkiem religijno-narodowym dla Czechów z obu stron granicy. Pastor Bergmann był autorem kroniki parafialnej, w której opisał historię wsi przekazywaną ustnie przez pokolenia. Opisał realistycznie ciężki żywot i ubóstwo tutejszych mieszkańców, którzy utrzymywali się z uprawy małych poletek i z tkactwa chałupniczego. Energiczny pastor założył m.in. Bractwo Trzeźwości i przysłużył się do budowy kamiennego kościoła (1848).

Ewangelicy mieli nieznaczną liczebnie przewagę nad katolikami. Mieszkańcy wyznania rzymsko-katolickiego należeli do parafii w Czermnej (niem. Tscherbeney, czes. Velká / Nemecká / Čermná). W okresie międzywojennym powstała w jednym z miejscowych domów kaplica p.w. Trójcy Świętej. W roku 2011 została wybudowana w środkowej części wsi drewniana kaplica św. Jana Pawła II.

Rozkwit Pstrążnej nastąpił na początku XX wieku. W tym czasie wieś miała największą liczbę mieszkańców (820 osób w 1905 r.). Działała tutaj ewangelicka i katolicka szkoła, kilka sklepów, hotel, trzy piekarnie, trzy gospody, dwie rzeźnie i kuźnia. Pracowano nie tylko w najbliższej okolicy (np. kamieniarze, murarze, wyrobnicy i parobcy, robotnicy leśni), ale także w dość oddalonych fabrykach, przede wszystkim tekstylnych. Interesującą częścią historii wsi w XIX wieku był około czterdziestoletni okres wydobywania węgla kamiennego.

Pstrążna, urocza górska wioska, była przez stulecia domem ludzi, dla których przyjęło się określenie “kłodzcy Czesi”. Byli to rdzenni mieszkańcy, którzy mieszkali w tym samym miejscu i bez własnej winy zamienili kilka razy terytorialną, państwową, a w niektórych przypadkach i religijną przynależność. Te zmiany przyniosły największy ucisk w przypadku języka. Po zjednoczeniu Niemiec w 1871 roku usunięto język czeski ze szkoły i kościoła. Czeska świadomość narodowa stopniowo zanikała. Kłodzcy Czesi cenili pruski porządek i socjalne zabezpieczenia w starości i w chorobie. Proces stopniowej asymilacji ludności czeskiej kończył się gdy doszło do dramatycznych wydarzeń po II wojnie światowej. Zmieniła się narodowa struktura. Większość mieszkańców, choć niechętnie, opuściło Pstrążną. Część udała się do Czech, większość do Niemiec. Z około 500 mieszkańcówpozostało jedynie około 10%. We wsi zamieszkali Polacy z różnych stron Polski. Obecnie mieszka tutaj 100 osób. Czechów kłodzkich reprezentują dziś dwie rodziny.

Dzisiaj Pstrążna tylko częściowo pełni funkcję górskiej osady wiejskiej. Za to stała się miejscem rekreacji, turystyki rowerowej, miejscem wypoczynku dla mieszkańców aglomeracji miejskich. Jej malownicze położenie oraz atrakcje takie jak Muzeum – Skansen, Kościół Ewangelicki, pobliskie Błędne Skały czy Łowisko Pstrąga przyciągają duże ilości turystów.